Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) cho biết, Bộ Giao thông Vận tải đã chấp nhận mẫu giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ôtô do Chính phủ Thái Lan cung cấp cho xe xuất khẩu từ nước này vào Việt Nam. Đây là loại giấy tờ quan yếu nhất, chìa khóa để mở cánh cửa vốn gần như khép lại với xe nhập cảng từ Thái Lan.

Đại diện VAMA, ông Phạm Anh Tuấn, Tổng trưởng ban kế hoạch chiến lược Toyota Việt Nam cho biết, các hãng đã trình loại giấy này cho Bộ Giao thông một thời kì. Về phía Bộ, ông Hoàng Hà, Vụ trưởng Khoa học công nghệ cho biết, Bộ đồng ý với loại giấy chứng nhận mà Thái Lan đưa ra. Ông cũng cho biết thêm, nếu các nước như Indonesia, Malaysia, hay ngoài ASEAN là Nhật Bản, Mỹ, châu Âu cung cấp loại giấy má này thì sẽ chóng vánh hài lòng bởi đây đều là những nước có nền công nghiệp ôtô phát triển hơn Việt Nam.

Các hãng đang ráo riết lên kế hoạch đưa hoạt động nhập cảng liền mạch trở lại sau nhiều tháng gián đoạn. Nghị định 116 ban hành từ tháng 10/2017, hai tháng cuối năm ngoái các hãng bán nốt số xe còn lại trong kho và về những đợt hàng cuối đã đặt từ trước. Hai tháng đầu 2018, hãng không còn xe để bán, lượng xe trôi nổi trên thị trường ở các đại lý cũng rất hiếm.

Giải quyết được giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại, xe nhập khẩu như CR-V sẽ rộng cửa về Việt Nam.

Lô xe CR-V mới của Honda Việt Nam sẽ về trong đầu tháng 3, nhưng thời kì nằm cảng có thể tới gần hai tháng bởi phải chờ kiểm định theo lô, vì vậy cuối tháng 4-đầu tháng 5 xe mới ra thị trường. Quy định của Hải quan trong tờ khai một lô hàng, giá trị nộp thuế không được quá 12 con số. thành ra với những xe giá trị cao, nhập cả nghìn xe thì cùng một chuyến hàng nhưng có thể phải tách thành nhiều lô, mỗi lô như vậy phải kiểm định một xe riêng, thời kì nằm chờ ở cảng sẽ tăng lên. Honda hiện có 5 mẫu xe nhập cảng, trong đó 4 mẫu từ Thái Lan là CR-V, Civic, Accord, sắp tới thêm Jazz, chỉ có Odyssey nhập từ Nhật Bản.

Trong khi đó Toyota chưa thể đưa các mẫu xe du nhập về sớm như Honda bởi phải đặt hàng nhà máy lại từ đầu. Những lô hàng đã đặt trước đó nhưng không thể về nước đã được sửa đổi để xuất sang thị trường khác. Từ khi đặt hàng tới lúc có thể rời nhà máy, lên tàu về Việt Nam sẽ tốn khoảng 3 tháng hoặc nhiều hơn. Như vậy chí ít tháng 6 mới có xe nhập khẩu của Toyota từ Thái Lan. Ford cũng ở cảnh ngộ na ná như Toyota. Hãng xe còn đang chờ đợi những phản hồi chính thức từ Ford Thái Lan, hiện chưa đặt hàng lô mới.

Mẫu xe nhập cảng bán chạy nhất của Toyota là Fortuner lại chưa có cửa sáng bởi xuất xứ Indonesia. Chính phủ nước này vẫn chưa đồng ý cấp giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại cho xe xuất khẩu sang Việt Nam. Thương hiệu xe sang Lexus cũng ở cảnh ngộ hao hao, chính phủ Nhật không cung cấp giấy, Lexus Việt Nam có thể tính chuyện nhập xe từ châu Âu.

Xe nhập khẩu bị đứt quãng là dịp tăng doanh số cho các mẫu xe lắp ráp. Fortuner không có hàng, khách có thể chuyển hướng sang Hyundai Santa Fe, thậm chí phân khúc thấp hơn như Tucson, CX-5, Outlander lắp ráp. Lợi thế sẵn hàng cũng có thể là căn do để tăng giá, tận dụng thời cơ đem lại lợi nhuận cao hơn.

Theo các chuyên gia, vấn đề của Nghị định 116 đến thời khắc này không còn nằm ở việc các hãng có cung cấp được giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại hay không, mà nằm ở thời gian. Quản lý cấp trung một hãng xe châu Âu cho biết, "nếu các hãng xe còn muốn bán ôtô vào Việt Nam, họ sẽ tự biết cách tìm ra giấy chứng thực". thành ra, vấn đề chỉ cần nới khoảng thời kì rộng hơn để chuẩn bị thì sẽ không có những tranh cãi như bây giờ.

Trái ngược với các hãng xe nhập từ châu Á, nap be cap hầu hết các thương hiệu có nhập xe từ Đức như Porsche, Mercedes, Volvo, Volkswagen cho biết nhà sản xuất sẽ cung cấp được giấy chứng thực chất lượng kiểu loại, những thủ tục để nhập xe về tiến hành thường ngày.

Sở dĩ các hãng nhập xe từ Nhật, Mỹ hay ASEAN gặp khó với loại giấy này vì đặc thù sinh sản cũng như quy định mỗi nước. Ở Mỹ, Chính phủ ủy quyền cho hãng tự chứng nhận chất lượng, cơ quan có thẩm quyền chỉ hậu kiểm. Tại Nhật, giấy cấp cho xe nội địa là loại vô lăng nghịch, không ăn nhập với Việt Nam. Loại giấy cấp cho xe châu Âu thì na ná tay lái như Việt Nam, nhưng khác nhau về tiêu chuẩn nắp hố ga composite kỹ thuật như khí thải hay chất liệu cho từng kiểu thời tiết. Xe sinh sản ở ASEAN gồm Thái Lan và Indonesia đều dùng vô lăng nghịch. Hiện mới chỉ có Thái Lan cấp giấy cho xe xuất khẩu sang Việt Nam với vô lăng thuận, Indonesia vẫn chưa thực hiện.

Đức Huy-Đoàn Loan